Spis treści
WCAG czyli zbiór zaleceń tworzący standardy dostępności stron internetowych mówią że tekst powinien być zrozumiały, zalecają wręcz prostotę stosowanego słownictwa i sposobu budowania zdań.
Trudność tekstu ciężko samemu zweryfikować zwłaszcza jeśli tworzone teksty są na temat branży w której się siedzi głęboko i ma się przekonanie że np. wszyscy wiedzą co to jest motyw w WordPressie.
Dwa pierwsze przedstawione narzędzia badają tak zwany FOG (mglistość tekstu) czyli wskaźnik określający stopień skomplikowania tekstu. Jego zadaniem jest zobrazować ile przeciętnie lat musi się uczyć osoba żeby zrozumieć badany tekst (jak bardzo musi być wykształcona). Pokazuje on czy tekst będzie zrozumiany (a raczej czy powinien być zrozumiany) przez naszego statystycznego czytelnika (o ile umiemy określić jego poziom wykształcenia).
Narzędzia online do badania trudności tekstów
Są dwa, a przynajmniej więcej nie znalazłem narzędzi online do sprawdzania tzw. mglistości tekstów polskich.
www.logios.pl
Witryna podaje wyłącznie suchą informację o indeksie FOG-PL wraz szacowanym czasem nauki (poziomem wiedzy) jaki trzeba posiadać żeby badany tekst zrozumieć.
W okienko na stronie tytułowej wklejamy badany tekst i klikamy znajdujący się pod nim guzik diagnoza. Czekamy chwilę i przenosi nas na stronę z ubogim opisem. Proste i skuteczne nie zawiera rozpraszaczy.
www.jasnopis.pl
W odróżnieniu od poprzednika ten serwis podaje rozbudowane, szerokie informacje na temat badanej mglistości tekstu i sugeruje poprawki.
Oprócz okna do wprowadzenia tekstu Jasnopis umożliwia podanie adresu url badanego tekstu jak i pobranie go z dysku na lokalnym komputerze.
Zakładka zaawansowane umożliwia zmianę różnych ustawień zmieniających się w zależności od wybranego typu przetwarzania tekstu. Zdecydowanie większość tych ustawień jest przydatna tylko specjalistom od języka, a nie podczas sprawdzania tekstu na bloga czy stronę firmową. Domyślnie ustawienia w typie przetwarzania „statystyka” warto zmienić w polu „Zakres proponowanych poprawek:”. Polecam ostatnią pozycję z listy dzięki czemu poza synonimami pojawią się propozycje użycia określeń szerszych i węższych, kiedy to jest według programu potrzebne.
Bardzo dobrym pomysłem autorów Jasnopisu jest że analiza pokazuje trudność każdego akapitu osobno, a nie całości tekstu dzięki czemu łatwiej jest poprawić właściwe fragmenty.
Podsumowując Jasnopis to dobre i przydatne narzędzie, w sumie to nawet proste do prostych zastosowań. Jednak używając go człowiek czuje się trochę jakby coś dodawał mając w ręku kalkulator naukowy.
Narzędzia do poprawy gramatyki i wspomagające odmianę
nkjp.uni.lodz.pl
Zestaw narzędzi oferowany przez Uniwersytet Łódzki operuje na bazie Narodowego Korpusu Języka Polskiego. Pozwala na szybkie sprawdzenie gdy jakieś słowo nam nie bardzo pasuje, gdy „wystaje” z kontekstu czy nie jesteśmy pewni że dobrze go używamy.
Upraszczając dostarczone przez UŁ wyszukiwarki pokazują np. w jakim kontekście się pojawia nasze badane słowo:
- Konkordancje pokazuje jak wybrane słowo jest używane w różnych zdaniach
- Kolokacje pokazują obok jakich słów najczęściej prezentowane jest badane słowo
Narodowy Korpus Języka Polskiego to zebrany w jedną bazę ogromny zbiór (ponad ponad półtora miliarda słów) z różnorodnych tekstów po polsku. Składają się na niego całe książki jak i pojedyncze artykuły z gazet, czasopism, czy stron internetowych.
nlp.actaforte.pl:8080/Nomina/
W sumie to nie wiem na ile ten serwis jest elitarny, a na ile dostępny publicznie bo adres ma specyficzny, a strona główna wymaga logowania. W odróżnieniu od pozostałych pokazuję go raczej jako ciekawostkę, choć ma bogate zasoby. Oprócz zasobów ma bardzo fajnie zrobione opisy przy podpowiedziach odmiany, nie są takie gołe jak w słowniku gramatycznym tylko wzbogacone przykładami.
Odmiana liczebników – Czasem mamy problem z napisaniem jakieś wartości słownie. W tym serwisie znajdziemy odpowiedź że można napisać „brak naszych dwustu trzydzieściorga czworga skrzypiec”.
Odmiana nazw polskich miejscowości – oprócz samej odmiany nazwy miejscowości autor dołączył również dane z „Wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części”.
Odmiana nazwisk – została wzbogacona o dane statystyczne (2002r) o częstotliwości występowania nazwisk w kraju.
Świetna sprawa taka podpowiedź jak odmieniać nazwisko jeśli mamy wypełniać jakieś dyplomy czy certyfikaty. System jednak rozwala odmiana nazwisk na zaproszenia czy podziękowania w formie odmiana „małżeńska”:
Dopełniacz (brak nam): (Anny i Jana) Stęplowskich
Celownik (gratulujemy): (Annie i Janowi) Stęplowskim
Biernik (zapraszamy): (Annę i Jana) Stęplowskich
Warto używać tego rozwiązania do odmiany nazwisk i nazw miejscowości bo jest o wiele bogatsze niż słownik gramatyczny. Autorzy słownika gramatycznego nie zamierzają wzbogacić go o wszystkie nazwiska i nazwy miejscowości.
W zakresie odmiany Nazwisk i Nazw miejscowości warto korzystać z tych narzędzi bo są bogatsze niż słownik gramatyczny (Nazwiska w SGJP 4369, a w tym narzędziu 341 tysięcy; Nazwy miejscowości w SGJP 1531, a w tym narzędziu ponad 45 tysięcy )
sgjp.pl
Na zakończenie podrzucam mało popularny, choć przydatny słownik gramatyczny języka polskiego.
Baza składająca się z 335 000 haseł czyli słów polskich zaspokaja większość potrzeb.
Słowo wpisujesz w wyszukiwarkę, albo wybierasz z listy. Klikasz w pomarańczowy znacznik i w centralnej części ekranu pojawia się tabelka z odmianą słowa.
Wybieranie z listy przydaje się zwłaszcza jeśli mamy homonim czyli słowo mające kilka znaczeń jak np. bal – kłoda z drzewa, bal – taka poważniejsza balanga, Bal – nazwisko
BTW tak z ciekawostek pewna pani dr która wykładała na UW językoznawstwo hobbystycznie zbierała homonimy dla słowa babka uzbierała 23 różne znaczenia.
